میرزا سلیمان تنکابنیتنکابنی، سلیمان بن محمدرفیع عبدالمطلب، حکیم، متکلم، فقیه و پزشک شیعی ایرانی قرن سیزدهم می‌باشد. ۱ - محل ولادت تنکابنیاز تاریخ تولد او اطلاعی در دست نیست. وی در سلیمان آباد تنکابن که بعدها خود آن‌جا را آباد کرد، در خانواده ای عالم، فاضل و پرهیزگار به دنیا آمد. [۱]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۳، ص۲۹۸، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۲]
محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ج۳، ص۳۸۱، تهران ۱۳۶۹ ش.
[۳]
محمد بن سلیمان تنکابنی، کتاب قصص العلماء، ج۱، ص۷۱، تهران.
۲ - تحصیلات ویاو در زادگاه خود به تحصیل علوم دینی پرداخت، و سپس برای تکمیل تحصیل همراه برادرش، ملاعبدالمطلب، به عتبات عالیات سفر کرد. [۴]
محمد بن سلیمان تنکابنی، کتاب قصص العلماء، ج۱، ص۷۱، تهران.
[۵]
محمد سمامی حائری، بزرگان تنکابن، ج۱، ص۱۱۷، قم ۱۳۷۲ ش.
بعد از فراغت از تحصیل سطوح به اصفهان رفت و از مجالس درس مشاهیر علمای عصر بهره مند شد. [۶]
محمد سمامی حائری، بزرگان تنکابن، ج۱، ص۱۱۷، قم ۱۳۷۲ ش.
۳ - اساتید تنکابنیمیرزا سلیمان، مدت بیست ودو سال، علوم عقلی بویژه آرای صدرالدین شیرازی را نزد ملاعلی نوری (متوفی ۱۲۴۶) و علوم نقلی را نزد ملامحمدعلی نوری (متوفی ۱۲۵۲) آموخت. ۴ - تدریسوی سپس به تدریس شرح تجرید، شوارق، شرح لمعه و تفسیر انوارالتنزیل قاضی بیضاوی مشغول شد. [۷]
محمد بن سلیمان تنکابنی، کتاب قصص العلماء، ج۱، ص۷۱، تهران.
[۸]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، قسم ۲، ص۶۰۹، جزء ۲: الکرام البررة، مشهد ۱۴۰۴.
[۹]
منوچهر صدوقی سها، تاریخ حکماء و عرفاء متأخر بر صدرالمتألهین، ج۱، ص۳۹، تهران ۱۳۵۹ ش.
۵ - مصاحبت وی با ملامحراب گیلانیاو با ملامحراب گیلانی حکیم و عارف اصفهان (متوفی ۱۲۱۷) مراوده و مصاحبت داشت. [۱۰]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، قسم ۲، ص۶۰۹، جزء ۲: الکرام البررة، مشهد ۱۴۰۴.
[۱۱]
محمد بن سلیمان تنکابنی، کتاب قصص العلماء، ج۱، ص۷۱، تهران.
۶ - فراگیری طبوی نزد ملااسماعیل الاعرج اصفهانی طب آموخت و در آن فن مهارت یافت و در اصفهان به تدریس قانون ابن سینا پرداخت. در مقابل ملااسماعیل الاعرج نزد او شرح تجرید آموخت. [۱۲]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، قسم ۲، ص۶۰۹، جزء ۲: الکرام البررة، مشهد ۱۴۰۴.
[۱۳]
محمد بن سلیمان تنکابنی، کتاب قصص العلماء، ج۱، ص۷۱، تهران.
۷ - تنکابنی و حل و فصل امور مردم تنکابنتنکابنی پس از وصول به مقامات عالی علمی در پی درخواست والی مازندران و توصیه استادش، آخوند نوری، بعد از چند سال به تنکابن برگشت و به حل وفصل امور مردم پرداخت. ۸ - مدفن تنکابنیاو حدود ۱۲۵۰ درگذشت. [۱۴]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، قسم ۲، ص۶۰۹، جزء ۲: الکرام البررة، مشهد ۱۴۰۴.
[۱۵]
محمد بن سلیمان تنکابنی، کتاب قصص العلماء، ج۱، ص۷۲، تهران.
[۱۶]
محمد سمامی حائری، بزرگان تنکابن، ج۱، ص۱۱۸، قم ۱۳۷۲ ش.
پیکر او را به نجف اشرف منتقل کردند و در جوار امیر مؤمنان علی علیه‌السلام به خاک سپردند. [۱۷]
محمد سمامی حائری، بزرگان تنکابن، ج۱، ص۱۱۸، قم ۱۳۷۲ ش.
۹ - فرزند تنکابنیمیرزا محمدبن سلیمان تنکابنی، مؤلف قصص العلماء، فرزند میرزا سلیمان تنکابنی است. ۱۰ - آثار میرزا سلیمانآثار به جا مانده از میرزاسلیمان به فارسی و عربی عبارت است از: شرح بر شواهدالربوبیه ملاصدرا؛ شرح بر زادالمعاد علامه مجلسی؛ شرح بر فوائد ضیائیه نورالدین عبدالرحمان جامی؛ و آثاری در پزشکی، ادبیات و غیره. [۱۸]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، ج۲، قسم ۲، ص۶۰۹، جزء ۲: الکرام البررة، مشهد ۱۴۰۴.
[۱۹]
محمد بن سلیمان تنکابنی، کتاب قصص العلماء، ج۱، ص۷۲، تهران.
[۲۰]
محمد سمامی حائری، بزرگان تنکابن، ج۱، ص۱۱۸، قم ۱۳۷۲ ش.
[۲۱]
محمد سمامی حائری، بزرگان تنکابن، ج۱، ص۱۱۸، قم ۱۳۷۲ ش.
۱۱ - فهرست منابع(۱) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳. (۲) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، جزء ۲: الکرام البررة، مشهد ۱۴۰۴. (۳) محمد بن سلیمان تنکابنی، کتاب قصص العلماء، تهران. (۴) محمد سمامی حائری، بزرگان تنکابن، قم ۱۳۷۲ ش. (۵) منوچهر صدوقی سها، تاریخ حکماء و عرفاء متأخر بر صدرالمتألهین، تهران ۱۳۵۹ ش. (۶) محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، تهران ۱۳۶۹ ش. ۱۲ - پانویس
۱۳ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «تنکابنی»، شماره۳۹۵۰. |